ความเป็นมาลูกเสือวิสามัญช่อสะอาด
คณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริตแห่งชาติ (คณะกรรมการ ป.ป.ช.) มีอำนาจหน้าที่ดำเนินการเพื่อป้องกันการทุจริตและเสริมสร้างทัศนคติค่านิยมเกี่ยวกับความซื่อสัตย์สุจริต ได้ให้ความสำคัญกับการศึกษาอบรม ให้ความรู้ ความเข้าใจที่ถูกต้อง การสร้างนิสัย การประพฤติปฏิบัติตามหลักคุณธรรม เพื่อพัฒนาเด็กและเยาวชนให้เป็นคนดี ซื่อสัตย์สุจริต บำเพ็ญประโยชน์ ต่อผู้อื่น สำนักงานคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริตแห่งชาติ (สำนักงาน ป.ป.ช.) ได้จัดทำบันทึกข้อตกลงความร่วมมือในการป้องกันและปราบปรามการทุจริตกับกระทรวงศึกษาธิการ โดยสำนักงานปลัดกระทรวงศึกษาธิการ สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน สำนักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา และสำนักงานคณะกรรมการการอุดมศึกษา เมื่อวันที่ 24 ธันวาคม 2555 เห็นชอบร่วมกันในการส่งเสริม สนับสนุน เผยแพร่ และประสานการเสริมสร้างทัศนคติค่านิยมในความซื่อสัตย์สุจริต ให้หน่วยงานและบุคลากรในสังกัดกระทรวงศึกษาธิการ ตลอดจนบุคลากรที่เกี่ยวข้องกับการจัดการศึกษาของประเทศทุกระดับ อันเป็นการยกระดับให้กระทรวงศึกษาธิการไทยใสสะอาด ปราศจากการทุจริตทุกรูปแบบ และมีส่วนร่วม ในการขับเคลื่อนยุทธศาสตร์ชาติว่าด้วยการป้องกันและปราบปรามการทุจริต ในความร่วมมือดังกล่าว สำนักงาน ป.ป.ช. สำนักงานลูกเสือแห่งชาติ และสำนักการลูกเสือ ยุวกาชาด และกิจการนักเรียน สำนักปลัดกระทรวงศึกษาธิการ ได้จัดทำหลักสูตรลูกเสือช่อสะอาด ทั้ง 4 ประเภท ได้แก่ ลูกเสือสำรองช่อสะอาด ลูกเสือสามัญช่อสะอาด ลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่ช่อสะอาด และลูกเสือวิสามัญช่อสะอาด อันมีเนื้อหาที่มุ่งเน้นการสร้างเยาวชนคนรุ่นใหม่ให้มีค่านิยมความซื่อสัตย์สุจริต เห็นแก่ประโยชน์ส่วนรวม และอบรมให้ความรู้ความเข้าใจในการป้องกันและปราบปรามการทุจริตให้กับผู้บังคับบัญชาลูกเสือทุกระดับ โดยสำนักงาน ป.ป.ช. ได้มอบหมายให้สำนักป้องกันการทุจริตภาคการเมืองรับผิดชอบดำเนินการ “โครงการลูกเสือช่อสะอาด” ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2556 จนถึงปัจจุบัน โดย มีเป้าหมายในการดำเนินงานคือ กิจกรรมที่ ๑ การจัดทำบันทึกข้อตกลงระหว่างสำนักงาน ป.ป.ช. และสำนักงานลูกเสือแห่งชาติ ซึ่งสำนักงาน ป.ป.ช. โดย นายณรงค์ รัฐอมฤต เลขาธิการคณะกรรมการ ป.ป.ช. ได้ร่วมลงนามในพิธีลงนามพันธสัญญาความร่วมมือและปักธงพันธสัญญา “ร่วมสร้างสรรค์สังคมด้วยอุดมการณ์ของลูกเสือ” แล้วเมื่อวันอาทิตย์ที่ ๓๐ มิถุนายน ๒๕๕๖ ณ โรงแรม มิราเคิล แกรนด์ คอนเวนชั่น กิจกรรมที่ ๒ การประชุมเชิงปฏิบัติการเพื่อจัดทำหลักสูตรและคู่มือการฝึกอบรมลูกเสือช่อสะอาด ระหว่างวันที่ ๗ – ๙ สิงหาคม ๒๕๕๖ ณ บ้านทิพย์ สวนทอง รีสอร์ท อำเภอบางคนที จังหวัดสมุทรสงคราม โดยมีนายภาส ภาสสัทธา รองเลขาธิการคณะกรรมการ ป.ป.ช. เป็นประธานพิธีเปิด การจัดกิจกรรมครั้งนี้มีเป้าหมายเพื่อจัดทำคู่มือหลักสูตร/กรอบสาระเรื่องการป้องกันการทุจริต การส่งเสริมคุณธรรมจริยธรรม ความซื่อสัตย์สุจริต ในการฝึกอบรมวิชาลูกเสือสำรอง ลูกเสือสามัญ ลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่ และลูกเสือวิสามัญ กิจกรรมที่ ๓ การฝึกอบรมผู้บังคับบัญชาลูกเสือระดับผู้นำ ขั้นความรู้ชั้นสูง การจัดกิจกรรมนี้มีเป้าหมายเพื่อพัฒนาบุคลากรของสำนักงาน ป.ป.ช. ให้มีความรู้ความเข้าใจในกิจการลูกเสือ และเพิ่มพูนความสามารถในการเป็นวิทยากรลูกเสือในวิชาการป้องกันการทุจริตให้กับผู้บังคับบัญชาลูกเสือหรือตำแหน่งลูกเสืออื่นๆ และลูกเสือทุกระดับ สำนักงาน ป.ป.ช. มีความมุ่งหวังจากการดำเนินงานโครงการลูกเสือช่อสะอาดว่า “หลักสูตรและคู่มือลูกเสือช่อสะอาด นำไปปฏิบัติสำหรับบุคลากรในสถานศึกษา และเยาวชน รวมทั้งบุคลากรทั้งส่วนกลางและส่วนภูมิภาค ของสำนักงาน ป.ป.ช. มีความรู้ ความเข้าใจ และทักษะทางด้านการเป็นวิทยากรในกิจการของลูกเสือ” เพื่อสนับสนุนและส่งเสริมให้มีการจัดตั้ง “หน่วยลูกเสือช่อสะอาด” ในสถานศึกษาทั่วประเทศต่อไป หลักสูตรลูกเสือช่อสะอาดที่ใช้ในการฝึกอบรมประกอบด้วยรายละเอียดวิชา ดังนี้ (1) วิชาเรื่องน่ารู้ของคณะกรรมการ ป.ป.ช. และสํานักงาน ป.ป.ช. เพื่อให้ทราบเรื่องน่ารู้ของ ป.ป.ช. เช่น ประวัติความเป็นมา นโยบาย กฎหมายรัฐธรรมนูญ กฎหมาย ประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยป้องกันและปราบปรามการทุจริต ประกาศ และระเบียบ ที่ควรรู้พร้อมทั้ง แนวทางการดําเนินงานของคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริตแห่งชาติและสํานักงาน ป.ป.ช. ใน การแก้ไขปัญหาการทุจริตของสังคมไทย สถานการณ์การทุจริต และแนวโน้มในอนาคต (2) วิชายุทธศาสตร์ชาติว่าด้วยการป้องกันและปราบปรามการทุจริต เพื่อให้ทราบทิศทางนโยบายและมาตรการต่างๆของยุทธศาสตร์ชาติว่าด้วยการป้องกันและปราบปราม การทุจริต และของรัฐบาลในการแก้ไขปัญหาการทุจริตของประเทศ การสร้างกลไกของรัฐในการแก้ไขปัญหา การทุจริตตลอดจนการให้การสนับสนุนองค์กรอิสระ ภาคประชาสังคมกับการมีส่วนร่วมกับภาครัฐ ในการสร้าง ความโปร่งใสและการป้องกันและปราบปรามการทุจริต (3) วิชาการทุจริตคอร์รัปชันที่มีผลกระทบต่อประเทศชาติ เพื่อให้ทราบสถานการณ์และวิกฤตการทุจริตคอร์รัปชันในปัจจุบัน ความร่วมมือระหว่างหน่วยงานทั้งใน และต่างประเทศในด้านการป้องกันและต่อต้านการทุจริต โดยพัฒนากลไกต่าง ๆ กําหนดวิธีปฏิบัติเพื่อให้ บุคลากรขององค์กรเข้าใจตรงกัน ยอมรับและถือปฏิบัติให้เป็นแนวทางเดียวกันเพื่อให้บรรลุเป้าหมายในการ ดําเนินงานเพื่อต่อต้านการทุจริต (4) วิชากฎหมายที่เกี่ยวข้องกับ ป.ป.ช. เพื่อให้มีความรู้และเข้าใจ เกี่ยวกับ กฎหมายประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยการป้องกันและปราบปรามการ ทุจริต ประกาศ และระเบียบที่เกี่ยวข้อง พร้อมทั้งมีความรู้เข้าใจการบังคับใช้กฎหมายประกอบรัฐธรรมนูญว่า ด้วยการป้องกันและปราบปรามการทุจริต และสามารถนําไปใช้ในชีวิตประจําวัน และการเรียนการสอน หลักสูตรลูกเสือช่อสะอาดภายในสถานศึกษา (5) วิชาการขัดกันระหว่างผลประโยชน์ส่วนตัวและผลประโยชน์ส่วนรวม (Conflict of Interest) เพื่อศึกษาหลักการ แนวคิด และเหตุของการขัดกันระหว่างผลประโยชน์ส่วนตัวและผลประโยชน์ส่วนรวม หรือผลประโยชน์ทับซ้อน พร้อมทั้งองค์ประกอบของกฎหมายว่าด้วยการป้องกันและปราบปรามการทุจริต ระเบียบปฏิบัติที่เกี่ยวข้อง และกรณีศึกษาต่างๆ (6) วิชาหน้าที่พลเมืองดี เพื่อให้มีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับหน้าที่พลเมืองตามหลักกฎหมาย ศีลธรรม และการปกครองในระบอบ ประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์เป็นประมุข (7) วิชาการใช้กลไกทางสังคมเพื่อต่อต้านการทุจริต (Social Sanction) เพื่อให้ทราบหลักการ แนวคิด และแนวทางวิธีการสร้างมาตรการทางสังคมต่อผู้กระทําการทุจริตหรือ เสี่ยงต่อการทุจริต การปลูกจิตสํานึก การสร้างวัฒนธรรม ค่านิยมในสังคมที่มีต่อการทุจริต และวิถีการต่อสู้ของ ภาคประชาสังคมที่มีต่อผู้กระทาการทุจริต (8) วิชาวินัยและความรับผิดชอบของลูกเสือช่อสะอาดในการสร้างสังคม และสร้างชาติ เพื่อทราบความหมายของวินัย และคุณลักษณะของพลเมืองดีของชาติพร้อมทั้งบทบาทในชีวิตประจําวัน ของลูกเสือในการป้องกันและปราบปรามการทุจริต และรูปแบบการเรียนการสอนหลักสูตรลูกเสือช่อสะอาด (9) วิชาสิทธิเสรีภาพของประชาชน เพื่อทราบ ความหมาย แนวทาง และพัฒนาการเรื่องสิทธิเสรีภาพ ขอบเขตการใช้สิทธิเสรีภาพของ ประชาชน การใช้และการคุ้มครองสิทธิเสรีภาพของตนเองและผู้อื่น และรักษาประโยชน์ของส่วนรวม (10) วิชาสาระสําคัญและวัตถุประสงค์ของคณะลูกเสือกับการสร้างพลเมืองดีช่อสะอาด เพื่อทราบรายละเอียด แนวคิด ความเป็นมา ความเป็นพลเมืองและวัตถุประสงค์ของคณะลูกเสือโลก คณะลูกเสือแห่งชาติพร้อมทั้งหลักการพัฒนาลูกเสือไทย 8 ประการ (11) วิชาการสร้างจิตอาสา และบําเพ็ญประโยชน์ ทราบถึงความมีจิตสํานึกอาสาสมัคร ที่เริ่มจากเด็กและเยาวชนในโรงเรียนจนถึงระดับอุดมศึกษา การ กระตุ้นและส่งเสริม สนับสนุน และสร้างความตระหนักรู้ถึงการให้และการอาสาช่วยเหลือสังคม เพื่อปลูกฝัง ค่านิยมในการทํากิจกรรมที่เป็นประโยชน์แก่ผู้อื่นโดยไม่หวังผลตอบแทน อันจะเป็นการปลูกฝังจิตสํานึก รับผิดชอบต่อสังคมและเติบโตเป็นทรัพยากรมนุษย์ที่มีคุณค่าต่อไป (12) วิชาการบริหารเครือข่ายและกองลูกเสือช่อสะอาดในสถานศึกษา ทราบถึงข้อกําหนดในการจัดตั้งเครือข่ายลูกเสือช่อสะอาด แนวปฏิบัติสําหรับสมาชิกเครือข่าย คุณสมบัติของสมาชิกเครือข่าย และการจัดทําข้อบังคับสําหรับสมาชิกของเครือข่ายลูกเสือช่อสะอาด (13) วิชาการกําหนดหลักสูตรและการจัดทําแผนการจัดกิจกรรมเพื่อพัฒนากองลูกเสือช่อสะอาด ทราบถึงโครงสร้างหลักสูตรลูกเสือสํารองช่อสะอาดโครงสร้างหลักสูตรลูกเสือสามัญช่อสะอาด โครงสร้างหลักสูตรลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่ช่อสะอาด โครงสร้างหลักสูตรลูกเสือวิสามัญช่อสะอาด และการจัดทํา แผนการสอนลูกเสือช่อสะอาดทั้ง ๔ ประเภท (14) วิชาการเขียนโครงการการจัดตั้งเครือข่ายและหน่วยลูกเสือช่อสะอาดในสถานศึกษา ทราบถึงหลักการเขียนโครงการ และฝึกการเขียนโครงการสําหรับการสร้างเครือข่ายและการตั้งหน่วย ลูกเสือช่อสะอาดในสถานศึกษา และปรับปรุงโครงการสําหรับหน่วยลูกเสือในสถานศึกษา ที่ตนสังกัด (15) สรุปผลการฝึกอบรม สรุปการดําเนินการตามโครงการฝึกอบรม และนําเสนองานกลุ่ม พร้อมทั้งกําหนดปณิธานของผู้เข้ารับการฝึกอบรมร่วมกันเป็นปณิธานกลุ่ม และมอบหมายภารกิจการจัดตั้งเครือข่ายลูกเสือช่อสะอาด